Sanktuarium
8 czerwca 1997 roku na Błoniach Krakowskich Sługa Boży Jan Paweł II dokonał koronacji obrazu Matki Bożej Kozielskiej Zwycięskiej. Obraz ten od 1963 roku znajduje się w kościele św. Andrzeja Boboli w Londynie. Tutaj nieprzerwanie otoczony jest należną mu czcią i kultem. Tak było od samego początku jeszcze tam w Kozielsku, Griazowcu i w Buzułuku, a także na szlaku bojowym 2 Korpusu.
Obraz zawdzięcza swoje powstanie członkom Instytutu i Koła Religijno-Rycerskiego Marianum, które istniało w Wilnie w latach trzydziestych i zostało potem wznowione przez por. Tadeusza Bireckiego w obozie oficerów internowanych na Litwie po wrześniu 1939 r.
Pierwsze szkice obrazu wykonał Mikołaj Arciszewski, rysownik i dziennikarz, natomiast namalowania obrazu podjął się porucznik Michał Siemiradzki, artysta malarz a zarazem bratanek znakomitego malarza Henryka Siemiradzkiego. Za materiał posłużyła deska z drzewa lipowego, która podobno pochodziła z rozebranego ikonostasu. Przygotowano ją w obozowej stolarni, którą prowadził generał Wacław Przeździecki, członek Koła Rycerskiego. Porucznik Mieczysław Gulin wykonał w drzewie z gruszki kozielskiej oryginalne korony dla Madonny i Dzieciątka na obrazie. I w ten sposób powstał pierwszy malowany obraz Matki Boskiej Kozielskiej Zwycięskiej.
Do Kozielska przywieziono Tadeusza Zielińskiego, młodego artystę rzeźbiarza, który wykonał w drzewie (druga część deski z ikonostasu) płaskorzeźbę obrazu Matki Boskiej Kozielskiej Zwycięskiej. W dolnym rogu obrazu, prawem autora-rzeźbiarza, została umieszczona deseczka, na której po jednej stronie wyrzezał swoje imię i nazwisko oraz datę 3.5.1941, a po drugiej stronie słowa Adama Mickiewicza: „Tak nas powrócisz cudem na Ojczyzno łono”.
W wielkiej tajemnicy, w obecności jedynie Bireckiego i pułkownika Adama Kosiby, poświęcenia obu obrazów dokonał Ks. Nikodem Dubrawka w Wielką Sobotę 1941 roku, który mieszkał w Kozielsku w baraku nr2.
Kiedy przerzucano jeńców do obozu w Griazowcu to wraz z nimi powędrował obraz Zielińskiego. To tu w Griazowcu udało się pokryć płaskorzeźbę polichromią przez użycie farb przeznaczonych na hasła i slogany komunistyczne.
W niedzielę 24 sierpnia 1941 roku w Griazowcu została odprawiona przed obrazem Matki Boskiej Kozielskiej Zwycięskiej pierwsza publiczna Msza św. przez Ks. Franciszka Tyczkowskiego w obecności generała Władysława Andersa i oficerów sowieckich. Od tego momentu obraz staje się przedmiotem kultu publicznego.
Wezwany do sztabu tworzącego się Wojska Polskiego płk. Kosiba przewiózł obraz do Buzułuku i tam oddał go pod opiekę Szefa Duszpasterstwa Polskich Sił Zbrojnych w Sowietach Ks. Włodzimierza Cieńskiego. Po opuszczeniu Rosji przez Wojsko Polskie, szlakiem bojowym przez Persję, Irak, Palestynę i Włochy, obraz dotarł do Anglii. Został on umieszczony prze Ks. Wiktora Judyckiego, byłego kapelana 2 Korpusu w kościele katolickim Brompton Oratory w Londynie i przebywał w nim aż do momentu przeniesienia do kościoła św. Andrzeja Boboli.
8 grudnia 1961 roku została odprawiona pierwsza Msza św. dla Polaków w kościele, który dawniej należał do prezbiterianów szkockich. Polscy emigranci kupili ten kościół, wyremontowali i przystosowali do kultu katolickiego. Co więcej, dobudowali do kościoła kaplicę, w której umieścili swoją najdroższą świętość z okresu II-giej Wojny Światowej – obraz Matki Bożej Kozielskiej Zwycięskiej. Z upływem lat ściany kaplicy zostały pokryte pamiątkowymi tablicami, które przypominają najważniejsze wydarzenia z historii II-giej Wojny światowej. Sam obraz otoczony jest wieloma wotami najwyższych odznaczeń wojskowych, polskich i zagranicznych. Są także „pamiątki – relikwie” wydobyte z grobów katyńskich oraz wota osobiste złożone przez parafian w podzięce za wysłuchane prośby i doznane łaski. Wielką wymowną siłę posiada „pomnik katyński” z nielicznymi tylko, symbolicznymi, nazwiskami oficerów zamordowanych w Katyniu i innych miejscach kaźni na sowieckiej ziemi.
Słusznie zatem kościół parafialny św. Andrzeja Boboli w Londynie jest nazywany kościołem pamięci narodowej, kościołem garnizonowym oraz Sanktuarium Matki Bożej Kozielskiej.
Matko Boża Kozielska Zwycięska, módl się za nami!
Tekst powstał na podstawie istniejących już publikacji o M.B. Kozielskiej oraz po konsultacji z panem Z. Siemaszko, któremu wyrażam swoje podziękowanie. Śp. Ks. Prałat Bronisław Gostomski